Case Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục, Hoa Hậu Thuỳ Tiên: Góc Nhìn Từ Luật Quảng Cáo Qua KOLs Mỹ

Nhiều KOLs (Key Opinion Leader) đã trở thành gương mặt đại diện cho nhiều thương hiệu, đặc biệt trong các chiến dịch quảng bá sản phẩm. Sức ảnh hưởng của những cá nhân nổi tiếng trên mạng xã hội giúp thương hiệu dễ dàng tiếp cận gần hơn với người tiêu dùng. 

Những cái tên như Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs, hay Hoa Hậu Thùy Tiên đang là “tâm điểm” gây sóng gió trong việc quảng bá sản phẩm không tuân thủ đầy đủ quy định.

Tranh cãi thông tin sản phẩm

Hằng Du Mục bị chỉ trích nặng nề khi quảng cáo sai lệch về hàm lượng yến sào, khẳng định rằng một hũ 70 ml chứa 30 gram yến tươi, con số vượt xa thực tế và khó tin. Điều này khiến người tiêu dùng hoài nghi về chất lượng sản phẩm. Tương tự, Quang Linh Vlogs cũng bị chỉ trích khi quảng cáo kẹo rau củ với tuyên bố "một viên tương đương một đĩa rau", thông tin bị đánh giá là thiếu cơ sở và không chính xác.

Mập mờ về mối quan hệ giữa KOLs và nhà sản xuất

Câu chuyện xoay quanh vai trò của các KOLs trong việc quảng bá sản phẩm KERA cho thấy sự thiếu minh bạch trong việc xác định mối quan hệ giữa họ và nhà sản xuất. Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục, và Hoa hậu Thùy Tiên đều tham gia quảng bá cho sản phẩm kẹo rau củ KERA, nhưng không làm rõ vai trò của mình trong công ty liên quan. 

Điều này gây ra nghi ngờ từ phía công chúng, đặc biệt là khi thông tin về cổ phần và vai trò của các KOLs tại Công ty Chị Em Rọt, đơn vị sản xuất KERA, không rõ ràng. Người tiêu dùng nghi ngờ về việc liệu họ có liên quan đến quá trình sản xuất hoặc hưởng lợi trực tiếp từ doanh nghiệp này hay không. Những nghi vấn này làm tăng thêm sự lo ngại về tính minh bạch và đạo đức trong việc sử dụng sức ảnh hưởng của các KOLs để quảng bá sản phẩm.

Theo Luật Quảng cáo Việt Nam, các KOL/influencer bắt buộc phải đảm bảo tính chính xác, trung thực khi quảng bá sản phẩm, đặc biệt không được phép sai sự thật hoặc gây hiểu lầm cho người tiêu dùng. 

Bên cạnh đó, họ cần công khai rõ ràng các lợi ích kinh tế liên quan đến thương hiệu hoặc sản phẩm mà họ đang đại diện, đảm bảo tính minh bạch trong mối quan hệ hợp tác.

Mặc dù các quy định về quảng cáo đã được thiết lập rõ ràng, nhiều vi phạm vẫn xảy ra, phần lớn do thiếu hiểu biết hoặc ý thức lách luật để tối ưu lợi ích cá nhân. Tuy nhiên, với sự phát triển của thị trường và yêu cầu ngày càng cao từ phía người tiêu dùng, các KOL/influencer cần phải nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của mình, không chỉ trong việc tuân thủ pháp luật mà còn trong việc bảo vệ và củng cố niềm tin của công chúng đối với sản phẩm mà họ đại diện.

Góc Nhìn Từ Luật Quảng Cáo Qua KOLs Quốc Tế

Tại Mỹ, các KOL và influencer phải tuân theo quy định của Federal Communications Commission (FCC - Ủy ban Truyền thông Liên bang) về nội dung quảng cáo và Federal Trade Commission (FTC - Ủy ban Thương mại Liên bang) về tính minh bạch trong quảng cáo.

Theo hướng dẫn về chứng thực của FTC, các KOL/influencer phải thông báo rõ ràng khi họ có mối quan hệ tài chính với thương hiệu hoặc sản phẩm, bao gồm cả việc nhận thù lao, quà tặng, hay bất kỳ lợi ích nào. 

Những thông báo này phải được đặt ở vị trí dễ thấy, dễ hiểu, không bị ẩn sau các hashtag hoặc thông tin khác, và phải minh bạch với người xem về yếu tố thương mại trong nội dung quảng cáo.

Ví dụ, một influencer khi quảng cáo sản phẩm trên Instagram phải bao gồm thông báo như "Sponsored" hoặc "#Ad" ngay ở đầu bài viết. Với các video, KOLs cần nói ngay từ đầu, video này được trả tiền bởi thương hiệu. Lời nói rõ ràng và các dòng chữ “nhận tài trợ, hợp đồng tài chính” không được làm mờ hoặc khiến người tiêu dùng hiểu lầm về tính chất tài trợ của bài đăng. 

FTC nhấn mạnh rằng bất kỳ sự thiếu minh bạch nào trong việc tiết lộ mối quan hệ thương mại có thể bị coi là hành vi lừa đảo và có thể phải chịu phạt nặng.

Case Study: Kim Kardashian và việc tuân thủ quy định quảng cáo

Kim Kardashian đã vi phạm các quy định của Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC) về quảng cáo khi không tuân thủ đầy đủ các hướng dẫn liên quan đến tiết lộ mối quan hệ thương mại trong các bài đăng trên mạng xã hội. 

Năm 2016, tổ chức Truth in Advertising (TINA) đã khiếu nại Kim và gia đình cô với FTC, cáo buộc họ không tiết lộ rõ ràng việc nhận tiền hoặc sản phẩm từ các thương hiệu. Dù đã có một số bài đăng được chỉnh sửa với hashtag #ad sau đó, nhưng phần lớn vẫn không tuân thủ, hoặc chỉnh sửa quá trễ khi bài đăng đã nhận được hàng triệu lượt tương tác. FTC yêu cầu các bài đăng quảng cáo phải rõ ràng và dễ nhận biết ngay từ đầu, tuy nhiên Kim đã không thực hiện điều này trong nhiều trường hợp, vi phạm các quy định quảng cáo minh bạch của FTC.

Vào tháng 4 năm 2017, FTC đã gửi thư cảnh báo hơn 90 người nổi tiếng, người có tầm ảnh hưởng và các thương hiệu liên quan, yêu cầu họ công khai rõ ràng các bài đăng tài trợ. Có thể thấy rằng, FTC và  FCC đã đặt ra các quy định và giám sát nghiêm ngặt đối với quảng cáo liên quan đến influencers và KOLs. Các yêu cầu về minh bạch trong việc tiết lộ mối quan hệ thương mại là bắt buộc và phải được tuân thủ đầy đủ. 

Quảng Cáo Hay Không Quảng Cáo?

Ở Mỹ, việc các KOLs có những hợp đồng tiền bạc với các thương hiệu là việc thường thấy. Tuy nhiên, nhận tiền từ các thương hiệu hay không phụ thuộc vào chính sự lựa chọn của các KOLs: Có hoặc Không. Tất nhiên, không phải 100% các KOLs đều nhận tiền. Có nhiều cách mà KOLs chọn để đảm bảo thông tin minh bạch, khách quan trên các kênh.

• KOLs làm việc như một nhà báo: Nói không với tiền, tài trợ hay hợp đồng. Doanh thu chính của các KOLs này là lượt xem và các quảng cáo pop up từ các nền tảng như YouTube, Facebook.

• KOLs không nhận quảng cáo từ các thương hiệu có thể gây “mâu thuẫn lợi ích”: Các KOLs có thể chọn 1 số mặt hàng để nhận quảng cáo, tuy nhiên, những sản phẩm này sẽ không tác động đến nội dung và tính minh bạch của kênh. Ví dụ, một KOL chuyên review về ô tô chỉ nhận quảng cáo về đồ ăn, nước uống và tuyệt nhiên không nhận quảng cáo cho các hãng ô tô, công nghệ hay phụ tùng ô tô.

Bài Học Rút Ra

KOL và Influencer không chỉ đơn thuần là những người đại diện cho thương hiệu mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng lòng tin với người tiêu dùng. 

Tuân thủ luật quảng cáo không chỉ giúp tránh các rủi ro pháp lý mà còn giúp nâng cao uy tín và trách nhiệm đối với cộng đồng.